Na een busreis van ongeveer zes uur komen we in Shiraz aan. We nemen toch weer een illegale taxi, daar kan je tenminste nog iets van de prijs afpraten, welgesteld drie kwartjes. De chauffeur spreekt gebrekkig Engels en ik denk dat hij wil weten hoe lang we in Iran zijn. Later begrijp ik dat hij met ons naar een park wil om whisky te drinken. Nee bedankt, breng ons maar naar ons hostel. Hij zegt dat hij weet waar hij heen moet rijden, maar Loriana moet toch navigeren. Gelukkig hebben we maps.me. Hij stopt nog even midden op de weg omdat hij een foto van ons wil maken. 'I love you'. Jaja, breng ons nou maar gewoon. Het laatste stukje lopen we. Op straat wordt er veel naar ons gefloten. Van mensen hebben we gehoord dat Shiraz zo'n moderne stad is. Is dit wat men onder modern verstaat? Echt een goede eerste indruk krijgen we niet en zijn blij als we ons hostel gevonden hebben.

Ook de volgende dag als we met daglicht over straat lopen, worden we aanzienlijk meer aangesproken, soms niet op een hele leuke manier. Dat we geen chador dragen, is dat gelijk een uitnodiging om ons zo te behandelen? Zijn we dan geen tempel meer? Of moeten we accepteren dat overal ter wereld vieze mannetjes rondlopen?

We gaan eerst naar de bazaar. Misschien wil ik wel een Perzisch tapijtje kopen, maar wat voor? Er is zoveel keuze. Ik zal er gewoon tegen aan moeten lopen voordat ik het weet. Even later reken ik drie miljoen rial af, omgerekend 75 euro en heb ik een mooi wollen tapijt in mijn tas. Daarna willen we met de bus naar de tombe van Hafez, een van de bekendste dichters van het land. Eerst nog even lunchen en we zoeken om ons heen naar iets van een restaurant als we door een man aangesproken worden. Zijn jullie op zoek naar een goed restaurant? Ik ken nog wel iets. We leggen uit dat we gewoon iets willen eten en daarna naar de tombe van Hafez willen. De man, Nader genaamd, is klaar met werken in de bazaar en stelt voor om ons naar een restaurant te brengen en vervolgens naar de Tombe. Ok, waarom niet. Ook een voordeel als je met zijn tweeën bent, je zegt eerder ja op dit soort uitnodigingen. Nader wil graag zijn Engels oefenen en brengt zijn vriend, Saber, op de hoogte van onze komst. Nader brengt ons naar de lekkerste kebab die ik tot nu toe heb geproefd en rijdt speciaal voor Lor naar een ander restaurant voor een vegetarisch gerecht. Als we hem willen betalen weigert hij dit aan te nemen. Als hij naar Nederland komt, mogen we hem traktereren.

Na de lunch ontmoeten we zijn vriend Saber die ons naar de graftombe brengt. Nader moet even naar huis, in de tussentijd zal Saber ons vermaken. We vinden het ook niet erg om alleen de stad te verkennen, maar we geloven niet dat we er onderuit komen en vinden het anders ook weer zo zielig. Saber kent weer een mannetje bij de graftombe, waardoor we geen entree hoeven te betalen. Hij legt wat dingen uit over de dichters Hafez en Sadi. Ik koop, of nouja, ik krijg een briefje wat mijn toekomst voorspelt, waarvoor ik later word gevraagd om te betalen. Het briefje wordt gekozen door een vogeltje, precies zoals uit de documenaire van Thomas Erdbrink. Saber vertaalt het briefje, maar we begrijpen het niet helemaal. Iets met dat een vrouw niet aardig is of moet zijn als zij verliefd is. Niet iedereen zal het thuis waarderen. Samen met Saber brengen we een bezoek aan een moskee. We moeten wel eerst een chador aan, gelukkig geen zwarte, maar nog een beetje een vriendelijke met bloemetjesmotief. Ik vind het opvallend dat we in een stad als Shiraz, juist een chador aan moeten om een moskee te bezoeken. In andere steden was dat niet het geval. Per ongeluk ga ik het deel binnen van de mannen, waar niemand zich aan lijkt te storen. Saber neemt afscheid en wachten we weer op Nader, onder het genot van een goede kop koffie die we toevallig vinden.

We stellen Nader voor om de berg op te gaan, voor de zonsondergang. Als de zon onder is, komen er steeds meer lichtjes van de stad tevoorschijn. Het is een mooi gezicht. Boven op de berg staat ook een graftombe, die we bezichtigen. We moeten een soort grot in. Ik bedenk dat als je deze dag zou na vertellen, het best random klinkt. Met een man mee die je op straat aanspreekt, een middag doorbrengen en ook nog een diep donker grot in gaan. Terug in de stad sluiten we af met een ijsje. We willen trakteren, maar vandaag voor iets betalen lijkt onmogelijk. Sowieso is het lastig om als vrouw te betalen. Ook al sta je eerder bij de kassa dan je (mannelijk) gezelschap, de kassière gaat er niet van uit dat je betaalt en neemt je geld gewoon niet aan.

We rusten even uit bij het hostel, waarna we een hipster café bezoeken. We gaan met de bus en checken middels maps.me waar we ongeveer uit moeten stappen. We bestellen eerst thee met appeltaart, waarna onze trek aangewakkerd is en bestellen nog een salade toe. De sfeer in het café is heel gemoedelijk. Vrouwen en mannen zitten door elkaar heen. Het oogt heel Westers. Je zou zo weer vergeten dat je in Iran bent.

De volgende ochtend gaan we eerst op zoek naar een bekende moskee, Nasir al Molk, wat bekend staat om de mooie lichtinval. Vandaag ben ik de gene die de route uitstippelt, dat krijgen we gelijk te weten. We lopen en om en we komen bij de verkeerde moskee uit. We moeten door een heuse security waar onze tassen, camera’s en telefoons gecontroleerd worden. Bij Lor vinden ze nog iets verdachts in de tas. ‘What’s this?’ Tampons kennen ze hier niet. We moeten weer een chador aan voordat we verder mogen. De binnenkant van de moskee is betegeld met heel veel spiegeltjes, eigenlijk heel kitscherig. Even later komen we bij de goede moskee binnen, en inderdaad het licht is prachtig. Het is ’s ochtends vroeg nog mooier, maar dan moet je hier echt om 7 uur zijn. Drie Iraanse jongens vragen zich af waarom er toch zoveel oude toeristen naar Iran komen. Maken jullie reclame voor Iran speciaal voor oudjes? We leggen uit dat de meesten niet zelfstandig naar Iran zullen reizen en dat met een groepsreis zullen doen. En ja, mensen van groepsreizen hebben over het algemeen nu grijs haar. En een groep grijze koppen bij elkaar valt nu eenmaal meer op.

In de middag hebben we met twee jongens afgesproken, met wie we via een whatsappgroep in contact zijn gekomen. Het blijken de zelfde jongens te zijn die ook in het guesthouse in de woestijn verbleven, met wie we toen geen woord gewisseld hebben. Ze blijken gelukkig hartstikke aardig en met hen delen we een taxi naar Necropolis en vervolgens Persepolis. Necropolis bestaat uit vier grote mooi versierde graftombes. Ik vraag me bij zulke bezienswaardigheden toch altijd af waar ze de zin vandaan halen om zoveel moeite te doen iets te versieren, zeker in die tijd, wat een werk! Erg indrukwekkend. Hierna rijden we door naar Persepolis, ruïnes van zo’n 2500 jaar oud. Samen met twee anderen boeken we een gids, geen geld, voor €12,- legt hij het heen en ander uit. Zo krijg je toch veel meer mee dan wanneer je in je eentje naar een stel stenen staart. Hij laat ons een tempel zien, die vroeger vermoedelijk alleen met Nieuwjaar gebruikt werd. Tussen de duizenden afbeeldingen is er maar liefst één afbeelding van een vrouw te vinden. In het midden van een wiel, als symbool dat de vrouw het centrum van het leven is, dat dan weer wel. We lopen zo’n twee uur rond waarna we een stukje de berg oplopen. We zien de laatste zonnestralen op de reusachtige columns schijnen voordat de zon achter de bergen verdwijnt. Alweer een mooie zonsondergang op een bijzondere plek.

Terug in de stad gaan we een ijsje eten bij een meisje die ik via een vriend uit Nederland ken. Of nou, ik ken haar nog niet, maar ze wil ons graag ontmoeten. De ijssalon is in het chiquere gedeelte van Shiraz gelegen. We worden enthousiast door Niloofar ontvangen en we mogen allerlei smaken proeven. We voelen ons als een kind in een snoepwinkel. We bestellen een ijsje, een ijscake en twee cappuccino en zijn een bedrag kwijt wat we normaal niet eens aan ons avondeten kwijt zijn. Ach, gisteren hebben we niks uit mogen geven. Vervolgens worden we door de baas uitgenodigd om bij haar en haar vriendinnen van de middelbare school te zitten. Zij zijn allemaal hoogopgeleid, de een is cardioloog, de ander architect en weer een ander is ontwerper. Ik vertel hoe leuk het is om vrouwen tegen te komen die hun eigen geld verdienen, veel hebben we daar nog niet van gezien. Ze verzekeren me dat er juist veel vrouwen werken. Als vrouwzijnde moet je je bewijzen en dat stimuleert juist om te studeren en je eigen geld te verdienen, delen ze ons mee. Het klikt gelijk en waar anders kan je het over hebben met alleen vrouwen onder elkaar. We kunnen het niet met ze oneens zijn dat de mannen hier er over het algemeen goed uit zien. Dat hadden we zelf ook al geconstateerd. Maar ook onze Nederlandse mannen vinden ze cute. De cardioloog blijkt een partygirl te zijn en met haar 37-jarige leeftijd het ene tien jaar jongere vriendje voor de andere decennia jongere vent in te ruilen. Sex voor het huwelijk is misschien wel taboe in Iran, maar het gebeurt zeker wel. We hebben het over daten in Nederland en daten in Iran. Een periode van daten kennen ze hier niet echt, dan is het gelijk een relatie. Het klikt zo leuk dat we besluiten samen te eten. Er schuift nog een vriendin van hen aan, overigens ook weer een bloedmooie vrouw. Goede genen hier in Iran. In het restaurant blijkt onze partygirl de drie mannen naast ons te kennen en zo zitten we ineens aan tafel met onze nieuwe Iraanse vrienden. Er moeten allerlei selfies gemaakt worden en zelfs Lor en ik maken een Instagram account aan. Nu nog even oefenen op die selfies. De cardioloog is ondertussen allerlei vrienden aan het bellen omdat ze een zogenaamde gathering wil regelen voor ons. We hebben volgens haar ‘the real Iran’ niet meegemaakt, en dat geloof ik ook. Ik herinner me de video’s die Fatima uit Esfahan liet zien, van de feestjes waar ze kwam. Hoe gaaf zou het zijn om zoiets mee te maken. Door de drie mannen worden we uitgenodigd om even later de berg op te klimmen, daar hebben ze wodka. Maar drinken alleen om het drinken hoeft voor ons niet. De mannen moeten eerder vertrekken vanwege een telefoontje en als wij even later om de rekening vragen, blijken de mannen al betaald te hebben. De vrouwen lijken er niet heel erg van op te kijken. Als we op straat lopen worden we door een andere auto met mannen, bekenden van de partygirl uitgenodigd voor een gathering, wat uiteindelijk neerkomt om alcohol drinken bij iemand thuis. Zoals wij vooroordelen hebben, zullen zij die ook over Westerse vrouwen hebben en zien ons misschien als makkelijke ‘prooi’. Ook al doet de partygirl hard haar best om ons over te halen, toch slaan we over en worden we door een van de meiden terug naar ons hostel gebracht. Onderweg probeert er nog een man op bijzondere wijze onze aandacht te trekken door ons te achtervolgen. Onze lift vertelt dat mannen dit vaker doen. Mannen doen dus niet alleen zo raar omdat we westers zijn, sommige mannen zijn überhaupt gewoon raar.

De volgende dag hebben we weer een date gepland staan, dit keer met Niloofar, die we gisteren maar heel kort gesproken hebben omdat ze zelf aan het werk was in de ijssalon. Niloofar komt met nog een meisje aan, Zahra, die ze op straat heeft ontmoet. Zo gaat dat in Iran, je ontmoet iemand op straat, raakt aan de praat en je besluit om de dag samen te besteden. We beginnen bij de Vakilmoskee, het is de moskee waarvan ik een foto heb gebruikt voor deze blog. Destijds had ik geen idee dat ik deze moskee ook met mijn eigen ogen zou zien. Dit keer hoeven we gelukkig geen chador aan. Na de moskee komen we in een winkeltje terecht waar ze mooie mantels verkopen, die we nog altijd wilden hebben. En hoe kan het ook anders, Loriana en ik eindigen met dezelfde. In de bazaar kopen we nog wat laatste souvenirs waarna we naar een bijzondere shrine gaan. Er is een heel complex omheen en voordat we naar binnen mogen moeten we weer een bloemetjeschador aan. Al snel komt er iemand naar ons toe, van ‘International affairs’, mannen die speciaal toeristen ontvangen en rondleiden. Hij brengt ons naar een dakterras, van waar we mooi uitzicht hebben. Toeristen mogen eigenlijk alleen met zo’n gids rondlopen, maar onze eigen gidsen doen een goed woordje en mogen naast het complex buiten ook echt naar binnen, naar de heilige plaats binnen. ‘Jullie zijn nu even moslim’, zegt Niloofar ons en smokkelt ons naar binnen. Binnen zijn alle wanden, tot het plafond aan toe weer beplakt met spiegeltjes. We mogen geen foto’s maken. Het is er druk met vrouwen die bidden. We gaan net als alle vrouwen in de rij staan om de graftombe die in het midden staat aan te raken en zo te bidden. Ik doe een wens voor Iran, dat vrouwen in de toekomst zelf mogen kiezen of ze in chador over straat gaan of niet (ik heb die van mij tien minuten aan en weet nu al niet hoe snel ik hem weer uit wil). Een vrouw komt naar ons toe om te vragen of we wel moslim zijn. Het is me niet helemaal duidelijk waarom alleen moslims naar binnen mogen. Zahra legt uit dat ze bang zijn dat anderen rare gedachtes over hun geloof kunnen krijgen. Ik vind het juist minder gastvrij overkomen en vindt het juist verdacht maken. Na de shrine willen ze ons nog het liefst een andere moskee laten zien. Het is buiten zo’n 30 graden, in onze chador voelt het als 50 graden en willen zo gauw mogelijk hier weer uit, uit de chador. We nemen afscheid van Zahra en zoeken met Niloofar een restaurant om te lunchen. Een restaurant zoeken rond lunchtijd is nog niet zo simpel, maar uiteindelijk vinden we iets wat ook nog goed smaakt. We kopen ook gelijk eten voor onze treinreis waarna we terug naar ons hostel lopen. We doen Niloofar een Delfts blauwklompje cadeau en bedanken haar voor de leuke dag. Ze rijdt nog even mee met onze taxi en rijden vervolgens door naar het treinstation. Treinstations in Iran zijn niet zo centraal gelegen, deze zelfs twintig kilometer buiten de stad. We komen netjes op tijd aan voor onze reis terug waar we begonnen, Teheran.